Η Βασιλικού ρυθμού εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο χωριό μας κτίσθηκε το 1850 πάνω στα ερείπια παλιότερου ναού που υπήρχε στο χώρο αυτόν και ο οποίος ήταν αφιερωμένος και αυτός στον ίδιο Άγιο. Έχει ιστορηθεί το 1856 από Χιονιαδήτες αγιογράφους που την εποχή εκείνη ήταν περίφημοι και ξακουστοί για τη μοναδική τεχνική τους. Έχει ανεγερθεί στο μεσοχώρι του χωριού μας στη σκιά του υπέρ αιωνόβιου πλάτανου της περιοχής και θεωρείται ως μια από τις μεγαλύτερες εκκλησίες στο Ζαγόρι, λέγεται μάλιστα ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη.
Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Ηλιοχωρίου κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου με χρήματα που καλύφθηκαν από δωρεές που έκαναν οι Ντομπρινοβίτες εκείνης της εποχής. Σε εντοιχισμένη πλάκα που βρίσκεται μέσα στο ναό και πάνω από την κύρια είσοδο του, διαβάζουμε: «Ανηγέρθη εκ βάθρων το έτος 1850 Ιερός Ναός επ’ ονόματι του Αγίου Νικολάου δια δαπάνης και εξόδων των κυρίων Αντωνίου Μίχου, ιερουργούντος Νικολάου ιερέως και λοιπών χριστιανών της χώρας ταύτης. Ιστορήθη δια χειρός Νικολάου Ματθαίου και Κωνσταντίνου των αυτάδελφων UXAU ΤΟΥ Αποστολάκη 1856 Αυγούστου εκ κώμης Χιονιάδες επαρχίας Αγίας Βελλάς».
Οι τότε συγχωριανοί μας όμως βοήθησαν και στις εργασίες ανέγερσης του, κάτι που συνηθιζόταν τα παλιά χρόνια στα χωριά. Ο κάθε συγχωριανός πρόσφερε κάτι, ανάλογα βέβαια και με τις δυνάμεις του. Είναι χαρακτηριστική μια παλιά ιστορία από εκείνες τις μέρες που διασώζεται ακόμη στη μνήμη των μεγαλυτέρων συχωριανών μας. Λέγεται ότι όταν στο χωριό μας μαζευόταν τα χρήματα που απαιτούνταν για την ανέγερση του ναού, κάποιος γερό-Ντομπρινοβίτης, ο μπαρμπά Γιάννης, φτωχός και μη έχοντας τι άλλο να δώσει πρόσφερε στην επιτροπή το ζώο του (μουλάρι ή άλογο) για να το χρησιμοποιήσουν στη μεταφορά των υλικών. Μια κίνηση που συγκίνησε τότε τους υπόλοιπους συχωριανούς μας και παρέμεινε για χρόνια χαραγμένη στη μνήμη τους.
Και στη συνέχεια όμως, όταν ολοκληρώθηκε η ανέγερση της εκκλησίας οι Νομπρινοβήτες φρόντισαν για τον εμπλουτισμό της, χαρίζοντας στο ναό μοναδικά θρησκευτικά κειμήλια και ένα θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Η κύρια είσοδος του ναού βρίσκεται στη νότια πλευρά του αλλά υπάρχουν ακόμη δυο πόρτες, η μια στη βορινή πλευρά και η δεύτερη στη δυτική του πλευρά. Στις τρεις αυτές εξωτερικές πλευρές του ναού κτίστηκε «χαγιάτι», με στενές εισόδους και λίγα κατηφορικά σκαλοπάτια.
Από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά τα προνόμια των Ζαγορισίων στην Οθωμανική αυτοκρατορία σταδιακά έπαψαν να ισχύουν και εκεί που στα χωριά μας οι Οθωμανοί δε μπορούσαν να μπουν, άρχισαν πλέον να εισβάλουν και με διάφορες ενέργειες τους προσπαθούσαν να προσβάλλουν το υπόδουλο Χριστιανικό στοιχείο. Και η βεβήλωση των εκκλησιών τότε αποτελούσε τον πρώτο τους στόχο. Για να αποφεύγονται τέτοιες ανίερες πράξεις σε κάθε εκκλησία που κτιζόταν ή μπορούσε να ανακαινιστεί στη περιοχή μας, κατασκευαζόταν πλέον στενοί εξωτερικοί διάδρομοι καθώς και μικρά σκαλιά, που ως μοναδικό στόχο είχαν την αποτροπή της εισόδου των αλόγων. Έτσι προσπαθούσαν να αποφύγουν τον σταυλισμό των ζώων εκεί και επομένως τη βεβήλωση των θρησκευτικών τους χώρων.
Περίπου έναν αιώνα αργότερα, το 1953 η εκκλησία μας υπέστη σοβαρές ζημιές, εξαιτίας καθιζήσεως του εδάφους. Τότε καταστράφηκε ένα μέρος της οροφής της καθώς και οι αγιογραφίες που υπήρχαν εκεί. Φθορές από τα μπάζα που έπεσαν υπέστησαν και κάποιες από τις εικόνες που υπήρχαν στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού. Μεγάλες ζημιές όμως έγιναν και στο προαύλιο χώρο της εκκλησίας με κυριότερη την ολοκληρωτική καταστροφή του καμπαναριού. Τα επόμενα χρόνια χάρη στη μέριμνα και την οικονομική αρωγή των συχωριανών μας κάποιες από τις ζημιές αποκαταστάθηκαν. Και την εποχή εκείνη στη βορειοδυτική πλευρά του εξωτερικού χώρου του ναού μεταφέρθηκε πλέον το νεκροταφείο του χωριού μας, που ως τότε ήταν στον χώρο του μοναστηριού της Παναγίας.
Αρκετά χρόνια αργότερα τον Απρίλιο του 2009 ο ναός του Αγίου Νικολάου γνώρισε μια νέα καταστροφική μέρα. Τα ξημερώματα της 13ης Απριλίου, τη δεύτερη μέρα της Μεγάλης εβδομάδας, η εκκλησία βεβηλώθηκε από ιερόσυλους που αφαίρεσαν εικόνες και διάφορα θρησκευτικά σύμβολα.
Δυο χρόνια όμως αργότερα, ένα από τα θρησκευτικά κειμήλια που είχαν κλαπεί, η εικόνα της βρεφοκρατούσας Παναγίας, βρέθηκε σε γκαλερί του Λονδίνου ταυτοποιήθηκε και επιστράφηκε στη χώρα μας. Σήμερα και αφού έγινε η απαιτούμενη συντήρηση της βρίσκεται στη κατοχή της 8ης Βυζαντινής Εφορίας, που εδρεύει στα Γιάννινα και κατά καιρούς παρουσιάζεται σε διάφορες εκθέσεις.
Ηλιοχώρι (Ντομπρίνοβο) Ζαγορίου 
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.